Lelit
Lelit is een van de grootste fabrikanten in Italië van espressomachines voor de binnenlandse markt. Naast hun eigen lijnen met espressomachines maken ze veel onderdelen voor andere fabrikanten en zelfs complete machines voor anderen. De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in eigen lijnen en is er naast een aantal kleinere machines ook een lijn met E61 machines bijgekomen: de Lelit Mara en Bianca.
Wij zijn fan van de 2 machines met een E61 groep, de Mara en de Bianca. Wij zijn hier dan ook officeel dealer en servicepartner van in Nederland.
Op deze pagina wat aanvullende informatie en tips en trucs voor deze 2 machines. Voor algemeen onderhoud kunt u kijken op de pagina met tips en trucs voor de E61 espressomachines.
Lelit Mara
De Lelit Mara is inmiddels een aantal jaren in productie en er zijn inmiddels al een aantal verschillende versies de revue gepasseerd. De eerste versies hadden een gepolijste behuizing (PL62, PL62T, PL62S) en hadden nog teflon leidingen ipv koperen leidingen. De Mara X is wat dat betreft een echte verbetering ten opzichte van zijn voorgangers. De telonleidingen zijn vervangen voor koperen leidingen en ook enkele andere zaken zijn verbeterd. Voor de gebruiker zijn er bij de Mara X ook een aantal grote verbeteringen. Hieronder behandelen we de functies van de Mara X, hoe werkt het en hoe te gebruiken:
Bij de Mara X kiest Lelit ervoor om 2 temperatuursondes te plaatsen. 1 voor de boilertemperatuur en 1 in het retourkanaal van de warmtewisselaar. Deze laatste keuze is erg slim van Lelit, door dit te kunnen reguleren kan je er voor zorgen dat de temperatuur in de E61 niet langzaam te hoog oploopt. Hiermee wordt eigenlijk het enige nadeel van de E61 groep met warmtewisselaar opgelost.
Stoom of koffievoorkeur selectie (knop zit rechts onder op de machine)
 |
Xmode Steam: In deze modus zorgt de machine ervoor dat er stoom beschikbaar is tijdens het zetten van de espresso. In deze functie is de temperatuur tijdens het zetten van de espresso minder stabiel en nauwkeurig. Maar na het zetten van de espresso is wel direct volop stoom beschikbaar. Tijdens het koffiezetten wordt het thermische zetprofiel stabiel gehouden. Referentie bij deze modus is de PID sonde in de warmtewisselaar. Stoomdruk varieert tussen |
|
Xmode Coffee: In deze modus wordt het verwarmingselement uitgeschakeld tijdens het koffie zetten, waardoor het risico op oververhitting wordt verminderd (typisch probleem van HX-machines) Tevens wordt zo de thermische stabiliteit in de HX boiler verhoogt. Zeker bij gebruik van lichter gebranden koffies is dit een goede modus. Als het ledje van de aan/uit-knop knippert, betekent dit dat de Xmode koffie is actief
|
Elke keer dat de zetgroep hendel omhoog en vervolgens omlaag wordt gebracht wordt het verwarmingelement aangezet. Dit gebeurt om twee redenen: enerzijds de ketel verwarmt koud water; aan de andere kant neemt de druk om melk op te schuimen toe. Dit betekent dat de gebruiker zelfs melk kan opwarmen zonder koffie te zetten, hij hoeft alleen maar de hendel omhoog en omlaag te brengen om meer dan 1,2 bar druk te hebben voor 120 seconden. Gedurende de duur van 120 seconden wordt de druk dus vergroot om u meer stoomkracht te geven.
Xmode Steam: Hiernbij gebruikt de machine temperatuur in de HX als referentiepunt, daarom kan de stoommanometer varieren. Hieronder een tabel die het drukbereik aangeeft op basis van gebruik:
Temperatuur-selectieschakelaar (links onder, achter de lekbak)
De Mara X heeft geen traditionele PID die je op de graad nauwkeurig in kan stellen, maar er zijn 3 temperatuursniveau's instelbaar. De PID techniek zit in de de controlbox zelf. PID op een warmtewisselaar laat altijd de temperatuur van de boiler zien, dus al wordt die op de graad naukeurig gehouden, dan is er alsnog een klein verloop op de groep. (zie ook uitleg over E61 groep en warmtewisselaar) In mijn ogen is de manier waarop Lelit dit oplost bij de Mara een gebruiksvriendelijke en praktische oplossing, die tevens de aanschafprijs vriendelijk houdt.
 |
1. Hot (91-93 graden) (Medium roast) 2. Warm (89-91 graden) (Dark roast) 3. Extra hot (93-95 graden) (Light roast) |
Stand-by functie
Als de machine 30 minuten niet gebruikt wordt gaat de Mara X automatisch over in stand-by modus (verplichting volgens EU richtlijnen) De lampjes voor verwarmen en watertank gaan uit, maar de verlichte aan/uit schakelaar knippert op een lage frequentie. Wilt u de machine weer activeren, haal dan de bedieningshendel van de E61 een keer omhoog.
U kunt de stand-by functie aan en uit zetten:
1. Schakel de machine uit.
2. Zet de bedieningshendel van de E61 groep omhoog.
3. Zet de machine weer aan
4. Als de stand-by functie
is ingeschakeld: de verlichting
van de aan/uit-schakelaar gaat na 5
seconden knipperen (1aan - 1uit)
4. Als de stand-byfunctie
is uitgeschakeld: na 5 seconden
knipperen alle lampjes om de overschakeling naar actieve stand-by
te bevestigen.
5. Schakel vervolgens de machine uit en weer in om de instellingen op te slaan.
Wisselen tussen de 2 standen door bovenstaande nogmaals uit te voeren.
Lelit Bianca
De Bianca biedt alles voor de gevorderde thuisbarista, dual boiler, pid, shottimer en de druk kan tijdens het zetproces beinvloed worden. Inmiddels is de V3 op de markt en bij deze versie kan oa ook de low flow start en end ingesteld worden. Hieronder beschrijven we de verschillende functies van de Lelit Bianca V3.
Flow Padle / Brew Pressure Profile Control
Op de groep van de Lelit Bianca zit een flow padle, met deze hendel kunt u tijdens het zetten de druk beinvloeden. Zo kan je de druk langzaam laten opbouwen in het begin van de extractie en aan het einde van de extractie weer laten dalen. Hiermee kan je het drukprofiel van een levermachine nabootsen. De knop werkt in die zin als een soort kraan en de flow vanuit de machine wordt geknepen. Om de extractiedruk af te kunnen lezen is er voor op de groep daarom ook een extra manometer geplaatst. Het voordeel van de druk langzaam laten stijgen aan het begin van de extractie is dat er een langere infusie is. Daarmee kan je fijner malen en hoger doseren en er toch voor zorgen dat er water door de koffie heen komt. Bij een conventionele E61 zetgroep lukt dat niet omdat er dan geen water door het product in de filter komt. Zo kan je een nog vollere espresso maken en met vele soorten brandingen werken.
LLC Lelit Control Centre
Via het OLED scherm kunnen er de nodige settings aangepast worden. Door het min teken in te drukken scroll je door het menu, door het plus teken in te drukken kan je de setting aanpasen. Hieronder een overzicht van de verschillende parameters in het menu:
- Pre-infusie: Er kan via het menu een pre-infusie ingesteld worden. Hiermee kan in de beginfase van de extractie de koffiepuck gedurende enkele seconden bevochtigd worden, voordat de daadwerkelijke zetfase begint. Hierdoor wordt het koffiepuck gecomprimeerd en ontstaat er een uniforme doorstroom in de flow om channeling te voorkomen. Ook kan er met gebruik van pre-infusie fijner gemalen worden en hoger gedoseerd worden. Bij het instellen van de pre-infusie stand wordt de pomp gedurende een gewenste tijd uitgezet vanaf een zelf te kiezen moment.
Pre-infusie AAN: Na hoeveel seconden de pomp stop tijdens
de extractie.
Pre-infusietijd UIT: Na hoeveel seconden de pomp uit blijft, hierna
gaat de pomp weer gewoon werken.
-Low Flow Start en Final: Naast de flow padle kan de extractie druk ook via het menu verlaagd worden. Via de flow padle kan dit traploos, via het menu wordt de druk naar +/- 4 bar teruggebracht. Wanneer low flow geactiveerd wordt
Low Flow Start ON/OFF: Bij ON zal
vanaf 3 seconden de flow terug gebracht worden.
Low Flow Start Time: de tijd waarin de druk terug gebracht
wordt.
Low Flow Final ON/OFF: Bij ON zal de flow terug
gebracht worden.
Low Flow Final Time: de tijd vanaf waar de druk terug gebracht
wordt.
De Low Flow Start en Pre-infusie kunnen ook nog eens naast elkaar gebruikt worden, daarmee kan de extractie nog rustiger opgebouwd worden.
Door met deze waardes te spelen kan je de intensiteit en stroperigheid van de espresso's aanzienlijk verbeteren. De settings zijn daarom erg afhankelijk van de koffie die je gebruikt. Zowel kwaliteit van de koffie als de soort branding en blend hebben een grote invloed. In principe kan je niets fout doen (enkel slechte espresso's zetten ;-) ) Ik adviseer dan ook met de settings flink te experimenteren om er achter te komen waar jouw voorkeuren liggen. Voor bijvoorbeeld onze JollyCaffe (donkere arabica, zachte ronde smaak) laat ik de pre-infusie uit en kies ik voor een een korte low flow start (6 seconden) en een low flow final vanaf 22 seconden.
Coffee Boiler Temperature: Met deze setting kun je de gewenste temperatuur van de koffieboiler instellen. De Bianca is voorzien van een PID temperatuursinstelling, hierdoor zal volgens het algoritme in de PID de temperatuur zo nauwkeurig mogelijk gehandhaafd worden. In de regel zetten we de temperatuur voor een donkererde koffie lager en bij een lichter gebrande koffie hoger. Standaard setting is 95 graden, maar voor bijvoorbeeld onze JollyCaffe zet ik deze op 88 graden.
Brew Temperature Off-Set: Deze waarde verhoogt of verlaagt de temperatuur van de koffieboiler tijdens het koffiezetten, waardoor de temperatuur van het water dat uit de groepskop komt verandert. Bij een een positieve parameter krijg je een espresso met een hogere zuurgraad. Als je een negatieve parameter instelt, is het resultaat een espresso met wat meer bitterheid.
Steam Boiler Temperature: Met deze setting
kun je de gewenste temperatuur van de stoomboiler instellen.
De Bianca is voorzien van een PID temperatuursinstelling, hierdoor
zal volgens het algoritme in de PID de temperatuur zo nauwkeurig
mogelijk gehandhaafd worden. Hoe hoger de temperatuur, hoe hoger de
stoomdruk.
Steam Boiler ON/OFF: Met deze setting kan de
stoomboiler uitgezet worden als er geen behoefte is aan
cappuccino's, dat scheelt weer in energieconsumptie.
Sleepy mode: Met deze setting kan je de tijd instellen waarna de Bianca in slaapmodus gaat. De temperatuur van de koffieboiler wordt naar 70 graden teruggebracht. Instelbaar in stappen van 30 seconden. Wanneer de machine in slaapmodus is wordt dat kenbaar gemaakt door dat er op het LCC een screen saver heen er weer beweegt. De machine wordt uit de slaap modus gehaald door de bediengshendel van de E61 groep omhoog te halen er weer omlaag te brengen.
Stand-by functie
Als de machine 30 minuten niet gebruikt wordt gaat de Bianca automatisch over in stand-by modus (verplichting volgens EU richtlijnen) De lampjes voor verwarmen en watertank gaan uit, maar de verlichte aan/uit schakelaar knippert op een lage frequentie. Wilt u de machine weer activeren, haal dan de bedieningshendel van de E61 een keer omhoog.
U kunt de stand-by functie aan en uit zetten:
1. Schakel de machine uit.
2. Zet de bedieningshendel van de E61 groep omhoog.
3. Zet de machine weer aan
4. Als de stand-by functie
is ingeschakeld: de verlichting
van de aan/uit-schakelaar gaat na 5
seconden knipperen (1aan - 1uit)
4. Als de stand-byfunctie
is uitgeschakeld: na 5 seconden
knipperen alle lampjes om de overschakeling naar actieve stand-by
te bevestigen.
5. Schakel vervolgens de machine uit en weer in om de instellingen op te slaan.
Wisselen tussen de 2 standen door bovenstaande nogmaals uit te voeren.
